05-04-2023
Δρ Αχιλ. Ε. Γεωργιάδης, Ρευματολόγος, (www. xroniosponos.gr)
Τα τελευταία πολλά χρόνια, οι διαφημίσεις για τα μεταλλικά βραχιόλια τα οποία καταστέλλουν τον χρόνιο πόνο των αρθρώσεων, των οστών και των μυών, έχουν κατακλύσει τον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο. Το κόστος τους κυμαίνεται από 20-30 ευρώ μέχρι κάποιες χιλιάδες και εξαρτάται από το είδος το μετάλλου που περιέχουν δηλαδή από απλό χαλκό, έως ασήμι, χρυσό, πλατίνα, τιτάνιο και πολλά άλλα καθαρά μέταλλα ή μίγματα μετάλλων, πολλές φορές διακοσμημένα με πολύτιμες και πανάκριβες πέτρες.
Οι διάφοροι πωλητές διαφημίζουν ότι τα βραχιολάκια έχουν μαγνητικές ιδιότητες και επηρεάζουν τον μαγνητισμό του σώματος. Επειδή ο οργανισμός μας, τουλάχιστον στον τομέα του πόνου, χρησιμοποιεί τον ηλεκτρισμό, εύκολα περνάνε το μήνυμα ότι κάποια μέταλλα μπορούν να επηρεάσουν τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα που διατρέχουν το σώμα μας. Εάν μάλιστα κάποιος φοράει ένα στον καρπό και ένα στον αστράγαλο, ομόπλευρα ή ετερόπλευρα ελέγχει, λένε, πλήρως τον μαγνητισμό του.
Συνήθως οι παθήσεις τις οποίες καλύπτουν είναι χρόνιες ρευματικές παθήσεις, με εξάρσεις και υφέσεις, όπως η οστεοαρθρίτιδα, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η χρόνια οσφυαλγία και άλλες σπανιότερες, οι οποίες προκαλούν χρόνιο πόνο, δυσκαμψία, καταβολή δυνάμεων κ.ά.
Στο απλό ερώτημα: Εχουν τα μαγνητικά βραχιολάκια, κάποια θετική δράση στους ασθενείς;;;; Η απάντηση είναι: Εξαρτάται!!!!
Η επιστημονικές ερμηνείες είναι δύο:
1. Ολες οι παθήσεις τις οποίες προανέφερα έχουν κυκλικές πορείες. Δηλαδή εξελίσσονται με αυτόματες εξάρσεις και υφέσεις, οι οποίες εξαρτώνται από χίλιους δύο εξωτερικούς και εσωτερικούς παράγοντες. Εάν κάποιος φορέσει ένα τέτοιο βραχιολάκι σε κάποια μέτρια έξαρση της νόσου του και μετά η ίδια η πάθηση περάσει σε αυτόματη ύφεση, όπως συμβαίνει συχνότατα, τότε πιστεύει ότι η ύφεση οφείλεται σε αυτό και δύσκολα θα το βγάλει από πάνω του για αρκετά χρόνια. Εάν αρχίσει να πονά πάλι, ελπίζει περιμένοντας ότι κάποια στιγμή θα επανενεργοποιηθεί και ο πόνος του θα βελτιωθεί. Εάν δεν πονέσει έκτοτε, τότε θεωρεί ότι σίγουρα η βελτίωση οφείλεται στο βραχιόλι και θα το συστήσει και σε άλλους.
2. Για τον δεύτερο λόγο είναι υπεύθυνο «το φαινόμενο placebo». Είναι πλέον σίγουρο και βιβλιογραφικά τεκμηριωμένο στην νευροφυσιολογία και στην κλινική ψυχολογία, ότι το συγκεκριμένο φαινόμενο καλύπτει το 30% των περιπτώσεων χρόνιου πόνου και πάρα πολλές φορές δυσκολεύει και την αξιολόγηση των διπλών τυφλών μελετών με καθαρά «χημικά» αναλγητικά φάρμακα. Επομενως εάν στους 100 ασθενείς οι 30 αισθάνονται από μόνοι τους καλά με το βραχιολάκι, για ποιο λόγο εγώ ή κάποιος άλλος να προσπαθήσουμε να τους πείσουμε ότι κακώς αισθάνονται καλά, επειδή ακόμη δεν μπορούμε να ερμηνεύσουμε νευροφυσιολογικά το γιατί αισθάνονται ευτυχείς και χωρίς πόνο.
Αναλύοντας κάποιος όλα τα παραπάνω καταλήγει σε δύο διαπιστώσεις:
1) Από εμπορικής πλευράς: Τα εκατομμύρια ευρώ τα οποία ξοδεύονται κάθε χρόνο για την αγορά των βραχιολιών προκαλούν κάποιο όφελος, έστω και εικονικού φαρμακου, στο ένα τρίτο των ασθενών που πάσχουν από χρόνιο πόνο. Αρα γιατί να τα καταδικάσουμε μια και οι ασθενείς μας αισθάνονται ικανοποιημένοι, χωρίς παρενέργειες και μέσα στην μόδα.
2) Μήπως θα ήταν καλύτερα να προσπαθήσουμε με τις αυστηρές και υπερσύγχρονες επιστημονικές προσεγγίσεις τις οποίες διαθέτουμε πλέον να κατανοήσουμε το φαινόμενο placebo και στη συνέχεια να προσπαθήσουμε να το χρησιμοποιούμε σαν πραγματικό φάρμακο, θεραπευτικά, όπου κρίνουμε ότι μπορεί να βοηθήσει;;; Μήπως πρέπει κάποια στιγμή να εγκαταλείψουμε την πρωτόγονη και μη επιστημονική τακτική της άρνησης;;; Δηλαδή «δεν κατανοώ, δεν μπορώ να ερμηνεύσω κάτι, άρα είτε το απορρίπτω, είτε το χρεώνω σε μεταφυσικά φαινόμενα», όπως ακριβώς έκαναν οι πρόγονοι μας τους οποίους τόσο τους εκτιμούμε.
Συμπερασματικά όπως λένε ότι είπε ο Σωκράτης: «Αλίμονο σ’ αυτούς που δεν ξέρουν ότι δεν ξέρουν αυτά που δεν ξέρουν..
Βιβλιογραφία
-Copper Bracelets and Magnetic Wrist Straps for Rheumatoid Arthritis – Analgesic and Anti-Inflammatory Effects: A Randomised Double-Blind Placebo Controlled Crossover Trial.” PLoS One. 2013; 8(9): e71529.
-Richmond Stewart J., Directory of Open Access Journals (Sweden), “Magnet therapy for the relief of pain and inflammation in rheumatoid arthritis (CAMBRA): A randomised placebo-controlled crossover trial.”
-Arthritis Foundation: “Magnets, Copper Don’t Ease Arthritis Pain.